Algemeen

Geachte raad,

Hierbij bieden wij u de Begroting 2021 en de meerjarenraming 2022-2024 aan. In deze begroting staan onze beleidsvoornemens, met de financiële vertaling daarvan voor het jaar 2021 en een financiële doorkijk naar de jaren 2022 tot en met 2024.

Financieel perspectief
Het financiële perspectief dat in deze begroting is opgenomen voor 2021 tot en met 2024 is opgebouwd uit drie onderdelen:

1. Het geraamd resultaat van het bestaande beleid: de financiële doorvertaling van besluiten die de raad heeft genomen tot en met de Jaarstukken 2019;
2. Het nieuwe beleid conform kadernota: de financiële doorvertaling van besluiten die de raad heeft genomen door het vaststellen van de Kadernota 2021-2024;
3. Het nieuwe beleid na kadernota: de financiële gevolgen van ontwikkelingen die zich hebben voorgedaan na de vaststelling van de Kadernota 2021-2024.

Deze drie onderdelen tellen op tot het resultaat van deze begroting:

Een gedetailleerde toelichting op deze drie onderdelen is opgenomen in deel B van de Financiële begroting.

In deze financiële positie is overigens de septembercirculaire van het Gemeentefonds nog niet verwerkt. Dat is gebruikelijk, deze verschijnt meestal op een te laat moment om die te kunnen verwerken in het meerjarig perspectief. We analyseren de effecten van deze circulaire en gaan ervan uit u die voor de begrotingsbehandeling ter informatie aan te kunnen bieden.

Sluitende begroting - ook op termijn
In artikel 189 van de Gemeentewet staat dat u als raad erop toeziet dat de begroting sluitend is: reëel en structureel in evenwicht. Om deze begroting sluitend te kunnen presenteren, is een aantal ombuigingen doorgevoerd waartoe de raad in de Kadernota 2021 heeft besloten. Kort samengevat gaat het om:

• uitstel van nieuw beleid, nieuwe ambities en ontwikkelingen die niet op korte termijn plaats hoeven te vinden;
• het ongedaan maken van de ozb-verlaging en in plaats daarvan verhoging met het inflatiepercentage;
• versobering van een aantal ambities en voornemens;
• een taakstelling op het budget van de ambtelijke organisatie.

Daarnaast is het besluit verwerkt om tekorten in 2021 incidenteel te dekken door geld in te zetten uit de Algemene Reserve en de Reserve precariobelasting.

De begroting die wij u voorleggen voldoet daardoor aan de wettelijke eis om sluitend te zijn. Het jaar 2024 sluit namelijk met een overschot. Maar dat betekent niet hetzelfde als een solide, duurzame, gunstige financiële positie. In de kadernota gaven wij al aan dat het financieel perspectief minder rooskleurig is dan in de eerste twee jaren van deze raadsperiode. En we verwachten nog tegenvallers vanuit de herverdeling van het Gemeentefonds en wellicht ook langetermijneffecten van de coronapandemie.

Daarom start na het vaststellen van deze begroting de tweede fase van het proces om de gemeentelijke financiën duurzaam structureel sluitend te krijgen. Voor dit heroverwegingsproces nemen we de tijd tot de Kadernota 2022, die we uw raad in de zomer van 2021 voorleggen. In de Kadernota schetsten wij de contouren voor dit proces. In de bijlage bij deze begroting is de uitwerking van die contouren in een routeplan opgenomen. Deze uitwerking is begin september besproken in het presidium.

Doorvertaling van motie M1 bij de Kadernota 2021-2024

Bij het vaststellen van de Kadernota 2021-2024 heeft uw raad unaniem motie M1 aangenomen. In die motie geeft u het college kaders mee voor het heroverwegingstraject. De verzoeken om het traject voortvarend ter hand te nemen, de ombuigingen op Wmo en Jeugdzorg efficiënt voor te zetten, per direct al kritisch te zijn op de uitgaven, de bestemmingsreserve precario zoveel mogelijk intact te laten en te blijven streven naar een belastingdruk die niet hoger is dan 100% nemen wij ter harte. Het verzoek om de kwaliteit van de openbare ruimte op het huidige niveau te handhaven hebben wij al concreet kunnen verwerken in deze begroting.

In de Kadernota 2021-2024 waren vier ombuigingen opgenomen die te maken hadden met budgetten in de openbare ruimte. Deze telden op tot een besparing van € 75.000 in 2021 naar € 225.000 in 2024. Deze ombuigingen hebben wij niet verwerkt in deze begroting, de budgetten zijn in stand gebleven. Het tekort dat daardoor in 2021 ontstond, is gedekt door de raming van een eenmalige extra uitname uit de reserve precariobelasting van €75.000. Voor de jaren daarna is er geen dekking geraamd, waardoor het nog op te lossen tekort in de jaren 2022 en 2023 groter is geworden.

Effecten van de coronapandemie
De uitbraak van COVID-19 is bij het opstellen van deze begroting nog niet bezworen. We verwachten dat de pandemie ook nog in 2021 gevolgen zal hebben voor de maatschappij en onze gemeente. Op diverse plaatsen in deze begroting gaan wij daarop gedetailleerder in. Zo zullen wij in 2021 nog bezig zijn met het vormgeven van de Nota Sociaal Domein, die vertraging heeft opgelopen vanwege de pandemie. En wellicht zijn er ook in 2021 nog concrete maatregelen nodig, bijvoorbeeld voor het ondersteunen van lokale ondernemers.

Maar we kunnen in deze begroting nog niet goed duiden wat de langetermijneffecten van de pandemie zullen zijn. Zo verwachten we effecten te zien op de woningmarkt en de mobiliteit, maar welke precies is nog niet duidelijk. En het is bijvoorbeeld ook nog niet geheel duidelijk wat het effect zal zijn op de Algemene Uitkering. In de Paragraaf Weerstandsvermogen en risicomanagement is opgenomen dat het ons op dit moment nog ontbreekt aan voldoende informatie over de consequenties om een financiële risicoberekening te maken. Via de planning & controlcyclus houden we u op de hoogte.

Onverminderd ambitieus
Het nieuwe beleid waartoe uw raad in de Kadernota 2021 heeft besloten, is doorvertaald in deze begroting. Ook in 2021 streven we ernaar samen met onze inwoners te zorgen voor het behoud van een schone, veilige en prettige leefomgeving, die kansen en voorzieningen biedt voor alle inwoners. De begroting geeft daarmee een vertaling en financiële onderbouwing van alle activiteiten, die wij samen met de samenleving opzetten om onze maatschappelijke doelen te bereiken en onze voorzieningen in de dorpen te behouden. Wat dat betreft zijn wij nog altijd ambitieus.

Tot slot

Net als de Kadernota is deze begroting tot stand gekomen in een periode waarin vanwege de coronapandemie thuiswerken de norm was. En het is ook nog niet zeker of wij elkaar in één ruimte treffen bij de bespreking ervan. Maar digitaal of niet, wij zien voor 2021 uit naar een goede samenwerking, om met elkaar te bouwen aan een betrokken, vitaal en ondernemende gemeente. Uw raad mag zich in het werk gesteund weten door het besef, dat velen u wijsheid toewensen en met ons om kracht en Gods zegen voor u bidden.

Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Neder-Betuwe,

De secretaris,   De burgemeester,

Gerrit Stam              Jan Kottelenberg